درس آشنایی با قرائت و روانخوانی قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی - درس سوم- قسمت سوم ( مفاهیم)

درس آشنایی با قرائت و روانخوانی قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی - درس سوم- قسمت سوم ( مفاهیم)

**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**
( با امکان جستجو در متن کتاب)

مفاهیم

ایمان و عمل صالح

انسان موجودی دوبعدی است و به‌واسطه  آن دارای استعدادهای مثبت و منفی است .قرآن کریم عوامل رشد استعدادهای مثبت انسان را معرفی کرده است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از ایمان و عمل صالح .

منظور از ایمان ،اعتقاد قلبی به خدا و تسلیم در برابر فرامین و اوامر الهی است.ازاین‌رو قران کریم بر آن است انسانی را تربیت کند که  تمام اعمالش ناشی از انگیزه الهی بوده و تمام کردارش رنگ خدایی داشته باشد.

عمل صالح در قرآن دارای ویژگی‌هایی است ازجمله :

1-منشأ تحقق آن ایمان به خدا و روز رستاخیز باشد

2-همراه با اخلاص باشد

3-انسان را در مسیر رشد و هدایت قرار دهد

بنابراین چنانکه قرآن می‌فرماید :   (یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ ) ای کسانی که ایمان آورده‌اید تقوای الهی پیشه کنید .عمل صالح ،عمل توأم با تقواست که به‌منظور کسب رضای الهی انجام می‌شود .

بر اساس قرآن کریم عمل ، سازنده شخصیت انسان است و مراتب و درجات کمال انسان به آن بستگی دارد به همین دلیل فرموده است : برای هر کس درجاتی است ازآنچه عمل کرده .ازاین‌رو قرآن کریم با جدیّت نظارت الهی بر اعمال انسان را مطرح نموده است« وَ لَا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلَّا کُنَّا عَلَیْکُمْ شُهُودًاإِذْ تُفِیضُونَ فِیهِ وَمَا یَعْزُبُ عَنْ رَبِّکَ مِنْ مِثْقَالِ ذَرَّةٍ فِی الْأَرْضِ وَلَا فِی السَّمَاءِ وَلَا أَصْغَرَ مِنْ ذَلِکَ وَلَا أَکْبَرَ إِلَّا فِی کِتَابٍ مُبِینٍ ْ» و هیچ عملی را انجام نمی‌دهید مگر اینکه ما گواه بر شما هستیم در آن هنگام که وارد آن می‌شوید و هیچ‌چیز در زمین و آسمان از پروردگار تو مخفی نمی‌ماند حتی به‌اندازه سنگینی ذره‌ای و نه کوچک‌تر و نه بزرگ‌تر از آن نیست مگر اینکه (همه آن‌ها) در کتاب آشکار (و لوح محفوظ علم خداوند)ثبت است.

**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**
( با امکان جستجو در متن کتاب)

درس آشنایی با قرائت و روانخوانی قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی - درس سوم- قسمت دوم

درس آشنایی با قرائت و روانخوانی قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی - درس سوم- قسمت دوم

**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**
( با امکان جستجو در متن کتاب)

تشدید:

اگر دو حرف مثل هم در یک کلمه کنار یکدیگر قرار گیرند ،چنانچه حرف اول دارای حرکت نباشد آن را حذف کرده و به‌جای آن روی حرف دوم نشانه تشدید   ّ    قرار می‌گیرد.بنابراین در حرف مشدد ، یک حرف ساکن نهفته است و مانند هر حرف ساکن به کمک حرف متحرک قبل از خود محکم و با شدت خوانده می‌شود.

مثال :

کَفَّ (کَفْفَ)     مَسَّ(مَسْسَ)        مَدَّ(مَدْدَ)

رَبِّ (رَبْبِ)    کُلُّ(کُلْلُ)          فَکُّ(فَکْکُ)

تمرین:

اُمِّ – شَرَّ-کُلُّ – ضَلَّ – اِنّا – کُنّا – صَدَّقَ – صَدَّها- رَبَّنا – اَشُقَّ –اِنّمَا – قَدَّرناهُ – لَعَلَّکم – رَبَّیَانِی- اُجُورَهُنَّ –مُدَّثِّرُ – مَکَّنَّاهُمْ – مُزَّمِّلُ – یَصَّعَّدُ.

تنوین :

تنوین نشانه نون ساکن زایدی است که در آخر برخی از کلمات می‌آید ، نوشته‌نشده  ولی خوانده می‌شود .نشانه تنوین به‌صورت تکرار حرکت فتحه ،کسره،ضمه می‌باشد

تنوین بر سه قسم است :

1-   نصب : مرکب از دو فتحه   ً

2-   جر : مرکب از دو کسره    ٍ

3-   رفع : مرکب از دو ضمه    ٌ 

یادسپاری : بعد از تنوین نصب غالباً الف ناخوانا و گاهی یاء ناخوانا می‌آید مانند :

(کِتَابًا – هُدًی ) مگر دو مورد :

الف:تنوین نصب روی  تاء گرد باشد مانند :هَامِدَةً - لُجَّةً

ب:تنوین نصب روی  همزه بعد از الف قدیمی باشد  مانند جزاءً    ماءً    نَساءً

تمرین :

اَمَدًا-حَسَدًا-بَلَدًا-بَدَلًا –لُبَدًا- مَلِکًا- مُلْکًا-اَمْنًا-اَمْتًا-ءَامِنهً-وَاحِدَةً-ءَانِیَةٍ – کَهَشِیمٍ – بِجَهَالَهٍ –بُهتَانٍ -لِسَبَاءٍ – مُهَاجِراتٍ – مُتَبَرِّجَاتٍ- بِهَدِیَةٍ- لَشَدِیدٌ – آلِهَهٌ – فِتْیَةٌ –فَاِمْسَاکٌ –مُنَزَّلٌ- دُرِّیٌّ- فِدْیَهٌ- فَدِیَةٌ- هَاِلکٌ –لَاتَمْلِکُ نَفْسٌ لِنَفْسٍ -شَیئًا- مِنْ اَخِیِه شَیءٌ – لِکُلِّ اُمَّةٍ اَجَلٌ

**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**
( با امکان جستجو در متن کتاب)

درس آشنایی با قرائت و روانخوانی قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی - درس سوم- قسمت اول

درس آشنایی با قرائت و روانخوانی قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی - درس سوم- قسمت اول

**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**

( با امکان جستجو در متن کتاب)

درس3

آشنایی با نشانه ها

سکون:

سکون ضد حرکت است و حرفی را که هیچگونه حرکتی (اعم از کوتاه و کشیده) نداشته باشد ساکن نامند.

حرف ساکن همیشه به کمک حرف متحرک پیش  از خود با یک بخش خوانده می شود.

نشانه ی سکون: 

برای نشان دادن حرف ساکن از نشانه     ْ  استفاده می‌شود.در بعضی از قرآن‌ها نشانه‌ی ساکن به‌صورت دایره یا صفر آمده است.حرف ساکن در زبان فارسی نیاز به نشانه‌ی سکون نداشته و بدون نشانه هم قابل‌خواندن است مثال‌هایی برای نشانه‌ی سکون:

مَنْ - لَمْ – هَلْ – کَمْ – اِنْ – مِنْ – اِذْ – قُلْ – قُمْ – کُمْ – قَبْلَ – اَنْتَ – رَحْمَتُ – فَرَغْتَ – اَنْزَلَ – سُبْحَانَ – نَذْکُرَکَ – بَعْدِهِمْ – اَعْتَدنا – فَلَا تَقُلْ – اَرْجُلَکُمْ – لِاَنْفُسِهِمْ – لَایَمْلِکُونَ – اَمْدَدنَاکُم –لَا تُرْجَعُونَ – لَا تُحْصُوهَا – مُسْتَسْلِمُونَ – فَلَا تَنْهَرْهُما – اَفَلَایَشْکُرونَ – وَاِلَیهِ تُرْجَعُونَ – وَ وَضَعْنَا عَنْکَ – فَلَا یَسْتَطیعُونَ

یادسپاری 1:در قرائت واو و یای ساکن ماقبل مفتوح (حروف لین) باید دقت شود تا فتحه قبل از واو متمایل به صدای ضمه و فتحه قبل از یاء متمایل به صدای کسره نشود مانند:

یَوْمَ – عَلَیْهِمْ –غَیْرَ – اِلَیْهِ – اَیْنَ – لَوْ – اَوْحَیْنَا-اِلَیْکَ-لَا رَیْبَ- حَوْ لَهَا-فَوْقَکُمْ-حَوْلَیْنِ- کَامِلَیْنِ – عَیْنَیْنِ – شَفَتَیْنِ -نَجْدَیْنِ

یادسپاری 2 :سکون بر دو قسم است 1-ذاتی 2-عارضی

سکون ذاتی:متعلق به خود حرف است و در ذات آن حرف قرار دارد مثل سکون (میم) در کلمه (مِنْهُمْ) و سکون نون در کلمه  (اَحْسِنْ)

سکون عارضی:به هنگام وقف بر کلمه عارض می‌شود و جزء ذات آن نیست.

مانند:

کِتَابَ      که خوانده می شود   کِتَابْ

رَحِیمٌ    که خوانده  میشود    رَحِیمْ

کَرِیمُ    که خوانده  میشود     کَرِیمْ

خَوْفٌ      که خوانده میشود      خَوْفْ

لَیْلٌ      که خوانده میشود     لَیْلْ

**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**
( با امکان جستجو در متن کتاب)

درس آشنایی با قرائت و روانخوانی قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی - درس دوم - قسمت چهارم ( مفاهیم درس)

درس آشنایی با قرائت و روانخوانی قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی - درس دوم - قسمت چهارم ( مفاهیم درس)

**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**
( با امکان جستجو در متن کتاب)

مفاهیم

وجوه اعجاز قرآن

اثبات و تصدیق معارف الهی همچون توحید،نیازمند برهان و استدلال است.اما اثبات رسالت و تصدیق پیامبری نیازمند ارایه معجزه است.از این رو هر یک از پیامبران به تناسب زمان خود،معجزاتی ارائه کرده اند.ازآنجا که پیامبر اسلام(ص) برای هدایت همه انسان ها تا روز قیامت مبعوث شدند،معجزه ای جاودان و پایدار ارائه نمودند.

متفکرین اسلامی وجوه متعددی را برای اعجاز قرآن برشمرده اند که از میان انان به دو وجه اشاره می شود:

1- اعجاز در پیشگویی:قرآن مشتمل بر اخباری است که با گذر زمان صحت آنها معلوم شده است .مانند پیشگویی شکست مشرکین در جنگ بدر :« أَمْ یَقُولُونَ نَحْنُ جَمِیعٌ مُّنتَصِرٌسَیُهْزَمُ الْجَمْعُ وَیُوَلُّونَ الدُّبُرَ»یا می گویند ما جماعتی متحد و نیرومند و پیروزیم ؟ (ولی بدانند) که به زودی جمعشان شکست می خورد و پا به فرار می گذارند.

2- اعجاز علمی:قرآن کریم به بیان مطالب علمی شگفت انگیزی مبادرت نموده که در زمان نزول قرآن ، آگاهی به آنها جز از طریق وحی ممکن نبوده است مانند بیان قانون جاذبه زمین :« اللّهُ الَّذِی رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا» خدا همان کسی است که آسمان ها را بدون ستون هایی که برای شما دیدنی باشد ،برافراشت.

مفهوم آیه این است که ستون هایی نامرئی وجود دارد چنانکه امام رضا (علیه السلام)فرموده اند :در آنجا ستون هایی است که دیده نمی شوند که این ستون های نامرئی به نیروی جاذبه تطبیق می شود.

برخی دیگر از مصادیق اعجاز علمی قرآن عبارتند از :قانون زوجیت ، حرکت کره زمین ،لقاح بادها و حرکت کرات در مدار. 

**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**

( با امکان جستجو در متن کتاب)

درس آشنایی با قرائت و روانخوانی قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی - درس دوم - قسمت سوم

درس آشنایی با قرائت و روانخوانی قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی - درس دوم - قسمت سوم

**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**

( با امکان جستجو در متن کتاب)

مصوت ها :

صداها در زبان عربی مصوّت نامیده می شوند.

صداها در زبان عربی و قرآن به صداهای کوتاه و کشیده تقسیم می شوند.

صداهای کوتاه را(حرکات) و صداهای کشیده را (حروف مدّی) می نامند.

صداهای کوتاه یا حرکات شامل فتحه ( ــَ  ) ،کسره( ـِـ  ) و ضمه (ــُـ ) بوده و صداهای کشیده یا حروف مدّی شامل الف مدّی (ا) ، یاءمدّی (ی) و واو مدّی (و) می باشد.

صداهای کشیده از کشش صدای کوتاه پدید می آیند به این ترتیب که از کشش صدای فتحه ،الف مدّی و از کشش صدای کسره ،یاء مدّی و از کشش صدای ضمه ، واو مدّی تولید می شود.

صداهای زبان عربی از نظر کیفیت به سه گروه تقسیم می شوند:

فتحه و الف مدّی

کسره و یاء مدّی

ضمه و واو مدّی

فتحه و الف مدی

صدای فتحه در زبان عربی و قرآن همانند صدای (اَ) در زبان فارسی است،البته کوتاه و بدن کشش،مانند کَ-تَ-بَ-«کَتَبَ»،سَ-جَ-دَ«سَجَدَ»،کَ-شَ-فَ«کَشَفَ»،نَ-زَ-لَ«نَزَلَ»،بَ-دَ-اَ«بَدَاَ»،سَ-اَ-لَ-کَ «سَاَلَکَ»

در صورتیکه صدای فتحه کشش و امتداد یابد،از آن الف مدی تولیدمی شود،مانند:

(قَتَلَ –قَاتَلَ)*(مَلِکِ –مَالَکِ)*(فَکِهِینَ-فَاکِهِینَ)

یادسپاری1:همان گونه که گفته شد الف مدی از کشش و امتداد صدای فتحه به وجود می آید.بنابراین هنگام تلفظ آن ،دهان به صورت افقی باز شده و صدای الف مدی نازک و کم حجم شنیده می شود ولی چنانچه الف مدی بعد از حروف (خ،ر،ص،ض،ط،ظ،غ،ق)قرار گیرد در هنگام تلفظ آن،دهان به صورت عمودی باز شده و صدای الف مدی درشت و پرحجم شنیده می شود:مانند:

خَا  «اَخَانَا»

رَا  «اَرَادَ»

قَا «فَقَالَ»

یادسپاری2:در برخی کلمات الف مدی به صورت کوچک نوشته می شود که با موارد بالا تفاوت ندارد،مانند:اِلهَ –ملِکِ-هذَا

تمرین:

اَبَا – اَتَا – بَدَا-دنَا-کَمَا-نَجَا-فَلَهَا-مَالَهَا-کَسَادَهَا-یَا َابَانَا-لَفَسَدَتَا-فَقَالَ لَهَا-سَادَتَنَا-اَصَابَکَ-تَبَارَکَ

کسره و یاء مدی

صدای کسره درزبان عربی با صدای (اِ) در فارسی تفاوت دارد.صدای کسره در زبان عربی مانند صدای(ای) در زبان فارسی است،البته کوتاه و بدون کشش مانند:اِبِلِ

چنانچه صدای کشش کسره امتداد یابد از آن یاء مدی تولید می شود،مانند

اِی   بی     فِی    لی      دِی    نِی

سِینِینَ،مدِینِینَ،سَبِیلی

تمرین

اَبِی – بَنِی- لَفِی-فِیمَا-فِیهِمَا-بِهِمَا-اَرِنَا-لَقِیَا-نَسِیَا-اَرِنِی-سَبِیلِنَا- فَنَسِیَهَا-فِی جِیدِهَا-مَنَاکِبِهَا-لِمِیقَتِنا-اَرِنَا مَنَاسِکَنَا-خَالِدِینَ فیها-عَمَلِی-عِبَادِی – اَرَادَنِی-کَلَامِی-راحِمینَ-خَالِدِینَ-خَشِعِننَ

ضمّه و واو مدی

صدای ضمه در زبان عربی با صدای(اُ) در فارسی تفاوت دارد.صدای ضمه در زبان عربی مانند صدای (او) در زبان فارسی است،البته کوتاه و بدون کشش.مانند:کُتُبُ،رُسُلُ،نُزُلُ

و چنانچه صدای ضمه کشش و امتداد یابد از آن واو مدی تولید می شود.مانند:

اُوتُو -تُوبُو -رَسُولُ -یُوفُونَ

دَاوُودَ -یَتوُبُونَ -فَسُیَقُولونَ -فَلَا تَلُومُونی

تمرین:

نُهُو-کُلُو-اَقُومُ-هَارُونَ-فَذَبَحُوهَا- یَتَلَاوَمُونَ-لَایَذُوقُونَ-یَستَوُونَ-دَاوُودَ-جُلُودَهُمَا-فَکِیدُونِی-اَتُجَادِلُونَنیِ-فَمَا تَزِیدُونَنیِ-لَایَمُوتَ فیها – یَقُومَانِ-مَقَامَهُمَا-تُدِیرُونَهَا.

**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**
( با امکان جستجو در متن کتاب)