درس آشنایی با قرائت و روانخوانی قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی - درس اول - قسمت سوم
**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**
( با امکان جستجو در متن کتاب)
7-سکوت و انصات
گوش فرادادن و سکوت همراه با توجه در هنگام قرات قرآن، یکی دیگر از آداب تلاوت است. خداوند متعال می فرماید:« وَ إِذا قُرِیءَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ»
« چو قرآن بخوانند دیگر خموش به آیات قرآن فرادار گوش »
در فضیلت استماع قرآن از امیرمومنان علی (ع) نقل شده است که می فرمایند: «من استمع آیة من کتاب الله خیر من ثبیر ذهبا» هرکس آیه ای از کتاب خدا را استماع نماید برای او از کوه بزرگی از طلا بهتر است.
8- ترتیل
از مهمترین آداب تلاوت قرآن، ترتیل در قرائت میباشد، ترتیل به معنای نظم و ترتیب موزون است و عبارت از: خواندن قرآن بهصورت منظم و شمرده میباشد. بهگونهای که حروف کلمات، صحیح و فصیح ادا شده و جملات از یکدیگر جدا و متمایز گردد. ترتیل در قرائت قرآن، زمینه درک صحیح و عمیق آیات قرآن را فراهم کرده و تدبر و اندیشه در آن را موجب میشود.
9-تدبر
تدبر در قران و توجه به معانی آیات و اندیشیدن در آن بسیار اهمیت دارد. خدای متعال در قرآن کریم میفرماید: «کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ مُبارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیاتِهِ وَ لِیَتَذَکَّرَ أُولُوا الْأَلْباب» این قرآن، کتاب مبارکی است که آن را به سوی تو ای پیامبر نازل کردیم تا مردم در آیات آن بیندیشند و خردمندان از آن پند گیرند.
حضرت علی (ع) می فرمایند: «لا خَیرَ فی قِراءةٍ لیسَ فیها تَدَبُّر» در قرائتی که همراه با تدبر نباشد خیری نیست. امام صادق (ع) در دعای پیش از تلاوت قرآن از خدا طلب می کند که: «و لاتجعل قرائتی قرائةً لا تدبُّرفیها» خداوندا قرائتم را قرائتی که در آن تدبر نباشد قرار مده.
تدبر در قرآن آن است که قاری قرآن، به معانی آیات توجه نموده و در آن تفکر کند و از معارف آن درس گرفته و از داستانها و سرگذشتهای آن عبرت آموزد.
10-خشوع در تلاوت
یکی از هدفهای بسیار مهم تلاوت قرآن تأثیرپذیری از آیات قرآن است. در حدیثی از امام صادق (ع) نقلشده که فرمودند: «افزعوا به قلوبکم القاسیه» دل های خویش را به وسیله قرائت قرآن نرم کرده و بترسانید، آن حضرت در روایت دیگری فرمودند: «مَنْ قَرَءَ القرآنَ وَ لَمْ یَخْضَعْ لِلَّهِ وَ لَمْ یَرِقَّ قَلْبُهُ ولا یَکْسب حُزْناً و وَجَلاً فی سِرِّهِ، فَقَدِ اسْتَهانَ بِعَظَمِ شَأْنِ اللهِ و خسر خسراناً مبینا» هر کس قرآن بخواند ولی در مقابل خدا خضوع نکند و دلش نرم نشود و در باطن خویش ، اندوه و ترس کسب نکند خدای عظیم الشأن را سبک شمرده و زیان آشکاری برده است.
خشوع در تلاوت از آداب باطنی تلاوت سرچشمه میگیرد؛ چنانچه قاری قرآن بداند کلام پروردگار را بر زبان جاری میسازد و جایگاه متکلم را بشناسد و خویشتن را مخاطب این سخنان بداند بهگونهای که گویا آن را از پیامبر اکرم (ص) یا جبرئیل یا پروردگار متعال می شنود؛ این امر سبب حضور قلب و تدبر و فهم عمیق وی شده و در این صورت ،هیچگاه انسان به خودش با دید رضایت نمی نگرد و این حالت است که به خشیت و خشوع می انجامد.
در پایان این حدیث از پیامبر اکرم (ص) نقل میگردد که: «أَیُّ النَّاسِ أَحسنُ صوتاً بالقرآن؟ قال مَن إِذا سمعتَ قراءَتَهُ رأَیتَ أنَّه یَخشَى الله ، از رسول خدا (ص) سوال شد کدامیک از مردم در قرائت قرآن خوش صدا تر است؟ فرمودند وقتی قرائتش را بشنوی، احساس کنی از خدا ترس دارد و آثار خشیت در قرائتش آشکار است.»
**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**( با امکان جستجو در متن کتاب)