درس آشنایی با قرائت و روانخوانی قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی - درس پنجم - قسمت سوم
**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**
( با امکان جستجو در متن کتاب)
برای دریافت تمام نمونه سوالات کتاب آشنایی با قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی کلیک کنید
مفاهیم
اخلاص یعنی پاک کردن، خالص کردن. این واژه که بر پاکی و صفا دلالت میکند در قرآن کریم در ارتباط با چند چیز مطرحشده است: 1- در رابطه با خداوند: «... وَهُوَ رَبُّنَا وَرَبُّکُمْ وَلَنَا أَعْمَالُنَا وَلَکُمْ أَعْمَالُکُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُخْلِصُونَ» او پروردگار ما و شماست و اعمال ما از آن ما و اعمال شما از آنِ شماست و ما او را با اخلاص پرستش میکنیم. این آیه بیان میکند که روح دین خدا، ایمان به توحید و ربوبیت مطلق و اخلاص عمل برای او است.
2- در رابطه با دین خداوند: «أَلَا لِلَّهِ الدِّینُ الْخَالِصُ» آگاه باشید که دین خالص از آن خداست.
منظور از دین خالص و اخلاص دین برای خدا، این است که انسان در دین تنها به خدا توجه کند و غیر او را نخواند. و آنچه را خدا میپذیرد، تنها دین خالص است و تنها تسلیم بیقید و شرط در برابر فرمان اوست و هرگونه شرک و ریا و آمیختن قوانین الهی به غیر آن، مردود است.
3- در رابطه با پیامبران: «قُلِ اللَّهَ اَعْبُدُ مُخْلِصًا لَّهُ دِینِی» بگو من تنها خدا را میپرستم درحالیکه دینم را برای او خالص میکنم. پیام آیه شریفه این است که یکتاپرستی و اخلاص برای خدا برجستهترین سخن پیامبران است.
4- در رابطه با شیطان: «قَالَ فَبِعِزَّتِکَ لَاُغْوِیَنَّهُمْ اَجْمَعِینَ إِلَّا عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ» شیطان گفت:
به عزتت سوگند، همه آنان را گمراه خواهم کرد مگر بندگان خالص تو را. یعنی شیطان فقط بر مخلصین نمیتواند سلطه و غلبه پیدا کند.
**برای دانلود همه درس های کتاب اشنایی با قران کلیک کنید**
( با امکان جستجو در متن کتاب)
برای دریافت تمام نمونه سوالات کتاب آشنایی با قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی کلیک کنید
درس آشنایی با قرائت و روانخوانی قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی - درس اول - قسمت دوم
**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**
( با امکان جستجو در متن کتاب)
3-دعا
دعا حقیقت عبادت است. خدای سبحان در قران مجید فرمود: «ای پیامبر به مؤمنان بگو: اگر دعای شما نباشد پروردگار هیچ اعتنایی به شما نمیکند.»
یکی از زمانهایی که دعا مناسبت دارد پیش از تلاوت قرآن میباشد. امام صادق (ع) پیش از تلاوت قرآن هنگامیکه مصحف به دست میگرفتند این دعا را میخواندند:
اللَّهُمَّ إِنِّی أَشْهَدُ أَنَّ هَذَا کِتَابُکَ الْمُنْزَلُ مِنْ عِنْدِکَ عَلَى رَسُولِکَ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ
خداوندا، گواهى مىدهم که این کتاب همان کتابى است که از سوی تو بر پیامبرت حضرت محمد بن عبد اللّه که درود و سلام خدا بر او و خاندان اوباد نازل شده
وَ کَلامُکَ النَّاطِقُ عَلَى لِسَانِ نبیّکَ جَعَلتَهُ و هادیاً مِنْکَ إِلَى خَلْقِکَ وَ حَبْلًا مُتَّصِلًا فِیمَا بَیْنَکَ وَ بَیْنَ عِبَادِکَ
و سخن گویای توست که بر زبان پیامبرت جاری شده است. خداوندا تو قران را از سوی خویش ، راهنمای خلق و وسیله ارتباط میان خود و بندگانت قرار دادهاى.
اللَّهُمَّ إِنِّی نَشَرْتُ عَهْدَکَ وَ کِتَابَکَ اللَّهُمَّ فَاجْعَلْ نَظَرِی فِیهِ عِبَادَةً وَ قِرَاءَتِی فیهِ فکراً وَ فِکْرِی فیهِ اعْتِبَاراً وَ اجْعَلْنِی مِمَّنِ اتَّعَظَ بِبَیَانِ مَوَاعِظِکَ فِیهِ
خدایا من کتابت را که حاوی پیمتن توست ، گشودم پس نگاه من را در آن عبادت، و تلاوتم را همراه با اندیشه و اندیشه ام را مایهى عبرت قرار ده . خدایا مرا از کسانى قرار ده که از اندرزهای آن پند گیرد
وَ اجْتَنَبَ مَعَاصِیَکَ وَ لَا تَطْبَعْ عِنْدَ قِرَاءَتِی عَلَى سَمْعِی وَ لَا تَجْعَلْ عَلَى بَصَرِی غِشَاوَةً وَ لَا تَجْعَلْ قِرَاءَتِی قِرَاءَةً لَا تَدَبُّرَ فِیهَا
و از نافرمانی تو برحذر باشد و هنگام تلاوت آن بر گوشم مهر مگذار و بر چشمم پرده مپوشان. خداوندا تلاوتم را تلاوتی که در آن اندیشه نباشد قرار مده،
بَلِ اجْعَلْنِی أَتَدَبَّرُ آیَاتِهِ وَ أَحْکَامه وَ آخِذاً بِشَرَائِعِ دِینِکَ وَ لَا تَجْعَلْ نَظَرِی فِیهِ غَفْلَةً وَ لَا قِرَاءَتِی هَذَراً إِنَّکَ أَنْتَ الرَّءُوفُ الرَّحِیم
بلکه مرا توفیق ده که در آیات و احکام آن بیندیشم و قوانین آیین تو را به کار بندم. خدایا نگاهم را در آن مایه غفلت و تلاوتم را بی اثر قرار مده ، که تو خود مهربان و بخشایشگری.
در کتاب بحار الانوار این دعا از امیرمومنان علی (ع) در پایان تلاوت قرآن روایت شده است:
اللَّهُمَّ اشْرَحْ بِالْقُرْآنِ صَدْرِی وَ
اسْتَعْمِلْ بِالْقُرْآنِ بَدَنِی وَ نَوِّرْ بِالْقُرْآنِ بَصَرِی وَ أَطْلِقْ
بِالْقُرْآنِ لِسَانِی وَ أَعِنِّی عَلَیْهِ مَا أَبْقَیْتَنِی فَإِنَّهُ لا
حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلّا بِکَ.
« بار الها! به وسیله قرآن سینه مرا گشاده
گردان، و جسمم را باآن به خدمت بگیر و چشمم را با قرآن نورانی نماو زبانم را به
وسیله آن گویا کن و تا زنده ام مرا در راه قرآن یاری ده ، که هیچ نیرو و قدرتی جز
به دست تو نیست.
4-استعاذه
استعاذه به معنای پناه بردن و پناهنده شدن به خدا از شر شیطان است، قاری قرآن پیش از تلاوت با گفتن «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم» از خدای بزرگ میخواهد که او را از شر شیطان حفظ کند؛ خدای متعال فرموده است: «فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ» هنگامیکه قرآن می خوانی از شر شیطان رانده شده به خدا پناه ببر.
« دام سخت است مگر یار شود لطف خدا
ورنه آدم نبرد صرفه ز شیطان رجیم»
5-بسمله
بسمله یعنی ذکر بسمالله الرحمن الرحیم سرآغاز کتاب الهی است. بنابراین بر زبان آوردن بسمله یا تسمیه در شروع هر کاری سفارش شده است. ذکر بسمله در آغاز تلاوت قرآن از ابتدای سورهها بهجز سوره توبه لازم است و در میان سوره، گفتن بسمله اولویت دارد. خداوند متعال به نبی مکرم اسلام (ص) فرمود: «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ» ای پیامبر بخوان به نام پروردگارت که انسان را آفرید. امام صادق (ع) فرمودند: «درهای معصیت را با استعاذه ببندید و درهای طاعت را با تسمیه بازکنید.»
6- صدای نیکو و آهنگ دلنشین:
قرائت قران با صوت زیبا و حزین، همراه با آهنگ دلنشین و مناسب و لحن عربی، از دیگر آداب تلاوت قران می باشد. پیامبر گرامی اسلام (ص) میفرمایند: « إنّ حُسنَ الصَّوتِ زینَةٌ للقرآنِ» صدای زیبا زینت قرآن است.
صدای زیبا و آهنگ موزون و دلنشین در تلاوت قرآن، سبب میشود تا قرآن در اعماق وجود انسان واردشده و تأثیر شگرفی در روح و جان انسان وی گذاشته و سبب نشر و ترویج فرهنگ قرآنی گردد.
در اینجا شایسته است عمق تأثیر قرائت با صدای زیبا را از استاد شهید مرتضی مطهری نقل کنیم:
«من خودم واقعاً از شنیدن قرآن لذت میبرم؛ واقعاً زیبایی قرآن را حس میکنم مخصوصا اگر با آهنگ لطیف و زیبایی خوانده شود؛ این قرانهای عبدالباسط تأثیرش عجیب است؛ من وقتی قرآن را با این آهنگها میشنوم خیلی لذت میبرم؛ این حلاوت و شیرینی قرآن از وجوه اعجاز قرآن کریم است.
**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**
( با امکان جستجو در متن کتاب)
درس آشنایی با قرائت و روانخوانی قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی - درس اول - قسمت اول
**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**
( با امکان جستجو در متن کتاب)
قرآن و آداب تلاوت آن
قرآن کتاب آسمانی و معجزه جاوید و جهانی است که از سوی پروردگار متعال، بر قلب پیامبرگرامی اسلام صلی الله علیه و آله نازلشده تا جهانیان را از تاریکیهای جهالت و شرک، بهسوی نور هدایت و یکتاپرستی رهنمون سازد. قرآن با بهترین اسلوب و استوارترین روش، عالیترین و کاملترین علوم و معارف را که دربرگیرندهی راههای هدایت و سعادت انسانها است عرضه داشته است.
نخستین گام در آگاهی از معارف قرآن فراگیری قرائت آن است. پیامبرگرامی اسلام(ص) میفرمایند: «این قرآن سفره گسترده الهی است پس تا میتوانید آن را فراگرفته و بهره ببرید.» حضرت علی (ع) فرمودند: «قرآن را بیاموزید زیرا بهترین گفتار است». امام صادق (ع) میفرمایند: «شایسته است مؤمن از دنیا نرود تا قرآن را فراگرفته یا در حال یادگرفتن آن باشد.» قرائت قرآن بالاترین عبادت به شمار میرود، دل را زنده ساخته و کفاره گناهان میباشد.
قرائت قرآن سبب ترویج فرهنگ قرآنی در جامعه شده و موجب انس و سروکار داشتن مردم با قرآن میشود. قاریان و حافظان قرآن، اشراف امت و حاملان و پرچمداران اسلام میباشند. پیامبر اکرم (ص) فرمود: «أشرافُ اُمَّتی حَمَلَةُ القرآنِ» اشراف امت من حاملان و حافظان قرآن میباشند. حضرت علی (ع) میفرمایند: «قرآن را نیکو تلاوت کنید زیرا سودمندترین داستانها است.» امام صادق (ع) فرمودند: «جوان مؤمنی که قرآن بخواند، قرآن با گوشت و خون او مخلوط شده و خداوند او را با پیامبران و سفیران بزرگوار خویش محشور میگرداند و قرآن در روز قیامت برای او سپری از آتش خواهد بود.» آن حضرت در جای دیگر میفرمایند: «قرآن پیمان خداوند بهسوی مخلوقش می باشد، پس سزاوار است که هر مسلمان در پیماننامه خود بنگرد و روزانه حداقل پنجاه آیه از آن را بخواند.»
سفارشهای مکرر پیشوایان دینی بر فراگیری و قرائت قرآن و نیز تشویق مردم به انس با قرآن، گواه صادقی است بر ارزشها و فضیلتهای نهفته در این کتاب مقدس؛ بنابراین میتوان گفت: دانش قرائت قران، نقش بسیار مهمی در ایجاد زمینه آشنایی و انس با مفاهیم و معارف بلند قرآن بر عهده دارد و در حقیقت دریچهای برای ورود به دریای بیکران این کتاب انسانساز میباشد.
افزون بر توصیههای معصومین بر فراگیری قرائت قرآن، رعایت آداب تلاوت قرآن نیز مورد تأکید آن بزرگواران قرارگرفته است. رعایت این آداب، قاری قرآن را در فهم عمیقتر آیات قرآن و بهکارگیری آن در شئون زندگی، یاری مینماید. حضرت امام خمینی (ره) احیاگر بزرگ قرآن در عصر حاضر دراینباره میفرماید: «مطلوب در قرائت قرآن کریم آن است که در صورت آن نقش بندد و اوامر و نواهی آن تأثیر کند و دعوات آن جایگزین شود و این مطلوب در قلوب حاصل نشود مگر آنکه آداب قرائت ملحوظ شود.»
در اینجا بنا بر اهمیت آداب تلاوت، به معرفی برخی از آداب تلاوت قرآن میپردازیم:
1-طهارت
سزاوار است قاری قرآن، با طهارت و با وضو باشد. با ظاهری آراسته و لباس پاکیزه و مرتب، همراه باوقار و آرامش، روبهقبله و مانند شاگردی در نزد استاد حاضر گردد.
2-اخلاص
اخلاص در تلاوت آن است که قاری قرآن فقط خشنودی خداوند را در نظر داشته باشد. از پیامبراسلام (ص) از معنای اخلاص پرسیدند، آن حضرت فرمود: «اخلاص آن است که بگویی پروردگار من خدای یکتاست و بر آنچه امر شدهای استوار و ثابتقدم باشی». پیامآور قرآن در جای دیگر میفرماید: کسی که برای خشنودی خدا و به خاطر آگاه شدن از معارف دین اسلام قرآن بخواند پاداش وی مانند پاداش فرشتگان مقرب الهی و پیامبران است.
**برای دانلود همه درس های کتاب ( ویژه موبایل) کلیک کنید**
( با امکان جستجو در متن کتاب)
اپلیکیشن رایگان درس آشنایی با قرآن کریم دانشگاه آزاد اسلامی ویژه موبایل
تمام کتاب درس آشنایی با قرآن کریم را به صورت رایگان بر روی موبایل خود نصب کنید
امکانات شامل:
امتحان درس آشنایی با قرائت و روانخوانی قرآن دانشگاه آزاد را با نرم افزار موبایلی آشنایی با قرآن نمره 20 بگیرید
* متن تمام مطالب کتاب درس آشنایی با قرآن
*متن تمام سوره های کتاب آشنایی با قرآن
*روخوانی تمام سوره های کتاب با صوت زیبا و جذاب با امکان فراگیری جهت امتحان شفاهی
*( با امکان جستجو در متن کتاب)
*بیش از 600 نمونه سوال تستی و تشریحی امتحانی درس آشنایی با قرآن دانشگاه آزاد همراه با جواب
برای دانلود نسخه اندروید ویژه موبایل کلیک کنید ( با امکان جستجو در متن کتاب)
×برای دانلود خلاصه نویسی دروس عمومی و نمونه سوالات امتحانی کلیک کنید×
تصاویری از محیط اپلیکیشن موبایلی درس آشنایی با قرآن
سرفصل درس آشنایی با قرآن کریم توسط پژوهشکده قرآن و عترت اعلام شد
**برای دانلود همه درس های کتاب آشنایی با قرآن ( ویژه موبایل) کلیک کنید**
( با امکان جستجو در متن کتاب)
پژوهشکده قرآن و عترت به منظور یکسان سازی آموزش قرآن کریم، وحدت رویه و جلوگیری از هرگونه اعمال سلیقه آموزشی در حال تهیه کتابی جدید با رویکرد علمی و کاربردی برای واحد «درس آشنایی با قرآن کریم» می باشد ... استادان محترم درس یاد شده می توانند نظرات خود را نسبت به سرفصل های ارائه شده تا تاریخ 21/12/88 از طریق سایت تسنیم به پژوهشکده ارسال نمایند. به اطلاع کلیه مسؤلان محترم واحدها، خصوصاً مسؤلان فرهنگی و کارشناسان کانون های قرآن و عترت می رساند پژوهشکده را در جمع آوری منبعی مفید و قابل استفاده برای دانشجویان جهت آموزش یکسان یاری نمایند. بخش اول : درس اول: کلیات تعریف علمی قرائت – فضیلت تلاوت – آداب تلاوت (آداب ظاهری و آداب باطنی) درس دوم: رسم و ضبط و کتابت(صامت ها و مصوت ها) (الفبای زبان عربی و حروف مقطعه) درس سوم: نشانه ها (سکون، تشدید، تنوین) درس چهارم: حروف ناخوانا 1- پایه و کرسی همزه 2- پایه و کرسی الف مدی 3- الف بعد از واو 4- واو مدی در شش کلمه درس پنجم: حروف ناخوانا 1-همزه وصل 2- حروف مدی نزد همزه وصل 3- تام تعریف نزد حروف شمسی درس ششم: اشباع هاء ضمیر، اشباع در سایر کلمات، التقای ساکنین، حروف نانویسا (حروفی که در کتابت قرآن نوشته نشده است). درس هفتم: وقف و علائم آن بخش دوم: تجوید مقدماتی : درس هشتم: تمایز حروف (واو، ثاء ، ذاء ، هاء ، عین، غین) درس نهم: تمایز حروف (صاد، ضاد، طاء، ظاء) با تأکید بر سوره مبارکه حمد درس دهم: احکام حروف ترقیق و تفخیم – حروف استعلاء – حروف اطباق – حرف راء – حرف لام درس یازدهم: احکام نون ساکن و تنوین اظهار – ادغام ( اقسام ادغام (متماثل، متجانس، متقارن)) درس دوازدهم: احکام نون ساکن و تنوین اقلاب – اخفاء درس سیزدهم: احکام مد درس چهاردهم: خاتمه